ဝိပႆနာဉာဏ္စဥ္ (၁၆) ပါး (ဝိပဿနာဉာဏ်စဉ် (၁၆) ပါး)

[Zawgyi]
ဝိပႆနာဉာဏ္စဥ္ (၁၆) ပါး

၁။ နာမ႐ူပပရိေစၦဒဉာဏ္ = နာမ္႐ုပ္တို႔ကို ပရမတ္သို႔ ဆိုက္ေအာင္ ပိုင္းပိုင္းျခား
ျခားသိေသာ ဉာဏ္,

၂။ ပစၥယပရိဂၢဟဉာဏ္ = ကာလသုံးပါးလုံး၌ ႐ုပ္နာမ္တို႔၏ အေၾကာင္းတရားတို႔
ကို သိမ္းဆည္းတတ္ေသာ ဉာဏ္ (ကာလသုံးပါးလုံး၌ ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္ႏႊယ္မႈ
ပဋိစၥသမုပၸါဒ္သေဘာတရားတို႔ကို တစ္နည္း အေၾကာင္းတရားႏွင့္ အက်ိဳးတရား
တို႔ကို ပိုင္းျခားယူတတ္ေသာ ထိုးထြင္းသိျမင္ေသာ ဉာဏ္),

၃။ သမၼသနဉာဏ္ = အေၾကာင္းတရားႏွင့္တကြေသာ ႐ုပ္နာမ္တို႔၏ အနိစၥ-ဒုကၡ-
အနတၱအျခင္းအရာတို႔ကို ရႈပြားသုံးသပ္တတ္ေသာ ဉာဏ္,

၄။ ဥဒယဗၺယဉာဏ္ = အဝိဇၨာ တဏွာ ဥပါဒါန္ သခၤါရ ကံ - စေသာအေၾကာင္း သမုဒယ သစၥာတရားမ်ား ထင္ရွားျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ အက်ိဳးဒုကၡသစၥာတရားမ်ား
ထင္ရွားျဖစ္ပုံ, အဝိဇၨာ တဏွာ ဥပါဒါန္ သခၤါရ ကံ-စေသာ အေၾကာင္းသမုဒယ
သစၥာတရားမ်ား ခ်ဳပ္ၿငိမ္းျခင္းေၾကာင့္ အက်ိဳးဒုကၡသစၥာတရားမ်ား ခ်ဳပ္ၿငိမ္းပုံတို႔
ကို ထိုးထြင္းသိတတ္ေသာ ပစၥယေတာ ဥဒယဗၺယဒႆနဉာဏ္, အေၾကာင္း
သမုဒယသစၥာတရားမ်ားႏွင့္ အက်ိဳးဒုကၡသစၥာတရားတို႔၏ ျဖစ္မႈပ်က္မႈ = အနိစၥ
-ဒုကၡ-အနတၱအျခင္းအရာတို႔ကို ခဏပစၥဳပၸန္သို႔ ဆိုက္ေရာက္ေအာင္ ထိုးထြင္းသိ
ေသာ ခဏေတာ ဥဒယဗၺယဒႆနဉာဏ္,

၅။ ဘဂၤဉာဏ္ = ယင္းဒုကၡသစၥာ သမုဒယသစၥာ အမည္ရၾကသည့္ သခၤါရတရား
တို႔၏ အပ်က္သက္သက္ကို အာ႐ုံယူကာ ယင္းတို႔၏ အနိစၥ-ဒုကၡ-အနတၱအျခင္း
အရာတို႔ကိုလည္းေကာင္း, ယင္း သခၤါရတရားတို႔၏ အနိစၥ-ဒုကၡ-အနတၱအျခင္း
အရာတို႔ကို ထိုးထြင္းသိေနေသာ ဝိပႆနာဉာဏ္၏ (= ဝိပႆနာေဇာဝီထိ နာမ္
တရားစု၏) အပ်က္သက္သက္ကို အာ႐ုံယူကာ ယင္းတို႔၏ အနိစၥ-ဒုကၡ-အနတၱ
အျခင္းအရာတို႔ကိုလည္းေကာင္း သိေသာ ဉာဏ္,

၆။ ဘယဉာဏ္ = ယင္းသခၤါရတရားတို႔၏ ကုန္ကုန္ပ်က္ပ်က္ ၿပိဳၿပိဳခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ေန
သည့္ သဘာဝကို အာ႐ုံယူကာ လကၡဏာယာဥ္သုံးတန္သို႔ တင္ကာဆက္လက္
ရႈပြားသုံးသပ္လိုက္ေသာအခါ ယင္း သခၤါရတရားတို႔၏ ကုန္ကုန္ပ်က္ပ်က္ ၿပိဳၿပိဳ
ခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ေနသည့္ အနိစၥ-ဒုကၡ-အနတၱအျခင္း အရာတို႔ကို ထိုးထြင္းသိျမင္ေနသျဖင့္
ယင္းသခၤါရတရားတို႔ကို ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ေဘးဆိုးႀကီးမ်ားအျဖစ္ သိျမင္ေသာ ဉာဏ္,

၇။ အာဒီနဝဉာဏ္ = ယင္းသခၤါရတရားတို႔ကို ေၾကာက္လန႔္ဖြယ္ ေဘးဆိုးႀကီး
မ်ားအျဖစ္ ရႈျမင္ဖန္မ်ားလာေသာအခါ ယင္းသခၤါရတရားတို႔၏ အနိစၥျပစ္ခ်က္
ႀကီးမ်ား, ဒုကၡျပစ္ခ်က္ႀကီးမ်ား, အနတၱျပစ္ခ်က္ႀကီးမ်ား, မီးက်ီးတြင္းႏွင့္ ပမာတူ
သည့္ ျပစ္ခ်က္ႀကီးမ်ားစသည့္ ျပစ္ခ်က္အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ကို သိျမင္ေသာ ဉာဏ္,

၈။ နိဗၺိဒါဉာဏ္ = ယင္းသခၤါရတရားတို႔၏ အျပစ္အာဒီနဝတို႔ကို ရႈျမင္ဖန္မ်ားလာ
ေသာအခါ ယင္းသခၤါရတရားတို႔အေပၚ၌ ၿငီးေငြ႕ေသာ အျခင္းအရာအားျဖင့္ ျဖစ္
ေပၚလာေသာ ဉာဏ္, (ဤဉာဏ္ကိုပင္ သတၱသညာသုတၱန္စသည္တို႔၌ သဗၺ
ေလာေက အနဘိရတသညာ = တစ္ေလာကလုံး၌ မေပ်ာ္ေမြ႕ေသာ အျခင္းအ
ရာအားျဖင့္ ျဖစ္ေသာ ဉာဏ္ဟုေဟာၾကားထားေတာ္မူသည္။)

၉။ မုၪၥိတုကမ်တာဉာဏ္ = နိဗၺိဒါဉာဏ္ျဖင့္ သခၤါရတရားတို႔အေပၚ၌ ၿငီးေငြ႕လာ
ေသာအခါ ထိုသခၤါရတရားတို႔မွ လြတ္ေျမာက္လိုေသာ အျခင္းအရာအားျဖင့္ ျဖစ္
ေသာ ဉာဏ္,

၁၀။ ပဋိသခၤါဉာဏ္ = အလုံးစုံေသာ ဘုံဘဝတို႔၌ ၿပိဳၿပိဳပ်က္ပ်က္ေနၾကသည့္
သခၤါရတရားတို႔မွ လြတ္ေျမာက္လိုသျဖင့္ ယင္း သခၤါရတရားတို႔၏ ၿပိဳၿပိဳပ်က္
ပ်က္ေနသည့္ သဘာဝကိုပင္ အာ႐ုံယူကာ လကၡဏာယာဥ္သုံးတန္သို႔ တင္
ကာ ထပ္မံ၍ ဝိပႆနာရႈေနေသာ ဉာဏ္, (ဘာဝနာေလးဆယ္ ေခၚ ေတာ
ေလးဆယ္ ရႈကြက္ကို တစ္ဖန္ထပ္၍ ရႈေသာဉာဏ္)

၁၁။ သခၤါ႐ုေပကၡာဉာဏ္ = ယင္းသခၤါရတရားတို႔၏ အပ်က္ကိုပင္ အာ႐ုံယူကာ
လကၡဏာယာဥ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးတင္ကာ ရႈဖန္မ်ားလာေသာအခါ ယင္းသခၤါရတရား
တို႔အေပၚ၌ ေၾကာင့္ၾကမႈ ေတာင့္တမႈ မရွိေတာ့ဘဲ စိတ္ကို အလယ္အလတ္သ
ေဘာ၌ အညီအမွ် ထားနိုင္ေသာ လ်စ္လ်ဴရႈနိုင္ေသာဉာဏ္,

၁၂။ အႏုေလာမဉာဏ္ = ေရွးေရွး ဝိပႆနာဉာဏ္ႏွင့္ အရိယမဂ္ဉာဏ္တို႔ကို
ေလ်ာ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးေသာ ဉာဏ္, (ဤအရာ၌ မဂၢဝီထိ စိတ္အစဥ္ကိုသိသင့္
ေပသည္။ သို႔မွသာလွ်င္ ပို၍ တိတိက်က် နားလည္သေဘာေပါက္မည္ျဖစ္သည္။
သခၤါ႐ုေပကၡာဉာဏ္ျဖင့္ သခၤါရတရားတို႔ကို လကၡဏာယာဥ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးတင္ကာ ရႈ
ဖန္မ်ားလာေသာအခါ အနိစၥလကဏာ, ဒုကၡလကၡဏာ, အနတၱလကၡဏာ သုံးမ်ိဳး
တို႔တြင္ ပို၍ရႈေကာင္းရာ လကၡဏာယာဥ္တစ္ခုကို ဦးစားေပးရႈလိုက္ေသာအခါ
အရိယမဂ္ဉာဏ္သို႔ ဆိုက္ေရာက္လုလု အခ်ိန္တြင္ မဂၢဝီထိစိတ္အစဥ္သည္ ဤသို႔
ျဖစ္ေပၚလာ၏ --- ဘဝင္, မေနာဒြါရာဝဇၨန္း, ပရိကံ, ဥပစာ, အႏုလုံ, ေဂါၾတဘု,
မဂ္, ဖိုလ္, ဖိုလ္ ... ဟု ျဖစ္ေပၚလာ၏။ ထိုတြင္ အရိယမဂ္ဉာဏ္ႏွင့္ ဆက္စပ္ေန
ေသာ အထြတ္အထိပ္သို႔ ေရာက္သြားေသာ အႏုေလာမဉာဏ္သို႔တိုင္ေအာင္ေသာ
ယင္းသခၤါ႐ုေပကၡာဉာဏ္ကိုပင္ ဝု႒ာနဂါမိနိ ဝိပႆနာဟု ေခၚဆိုေပသည္။)

၁၃။ ေဂါၾတဘုဉာဏ္ = မဂၢဝီထိစိတ္အစဥ္တြင္ ပါဝင္ေသာ ပုထုဇဥ္အႏြယ္ကို
ျဖတ္ေတာက္ကာ အရိယာအႏြယ္သို႔ ေရာက္ေအာင္ ဆက္သြယ္ေပးေသာ
ဉာဏ္, (ကာမာဝစရ မဟာကုသိုလ္ ဉာဏသမၸယုတ္ ဝိပႆနာေဇာစိတ္ျဖစ္
သည္။ ဤဉာဏ္သည္ ေလာကုတၱရာနိေရာဓသစၥာျဖစ္သည့္ အသခၤတနိဗၺာန္
ကို ပထမဦးဆုံး အာ႐ုံျပဳေသာ စိတ္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ကိေလသာကို ပယ္
ရွားနိုင္သည့္ စြမ္းအားမရွိျခင္းေၾကာင့္ နိဗၺာန္ကို အာ႐ုံျပဳနိုင္ေသာ္လည္း အရိယ
မဂ္ဟူေသာ အမည္ကို မရရွိေပ။)

၁၄။ မဂ္ဉာဏ္ = ကိေလသာတို႔ကို အႂကြင္းမဲ့ ပယ္သတ္လ်က္ အသခၤတဓာတ္
နိဗၺာန္ကို ထိုးထြင္းသိေသာ ေလာကုတၱရာ မဂ္စိတ္ႏွင့္ ယွဥ္ေသာဉာဏ္ = ေလာ
ကုတၱရာသမၼာဒိ႒ိ,

၁၅။ ဖိုလ္ဉာဏ္ = အရိယမဂ္က ပယ္ရွားထားၿပီးေသာ ကိေလသာတို႔ကို ၿငိမ္းသ
ထက္ ၿငိမ္းေအာင္ ထပ္ျငႇိမ္းလ်က္ အသခၤတဓာတ္ နိဗၺာန္တရားေတာ္ျမတ္ကိုပင္
ဆက္လက္သိေသာ ေလာကုတၱရာဖိုလ္စိတ္ႏွင့္ယွဥ္ေသာ ဉာဏ္,

၁၆။ ပစၥဝကၡဏာဉာဏ္ =
(၁) အရိယမဂ္ဖိုလ္တို႔က ထိုးထြင္းသိထားေသာ နိဗၺာန္ကိုပင္ ဆင္ျခင္ေသာ
ဉာဏ္,
(၂) မိမိရရွိထားၿပီးသည့္ အရိယမဂ္ကို ဆင္ျခင္ေသာ ဉာဏ္,
(၃) မိမိရရွိထားၿပီးသည့္ အရိယဖိုလ္ကို ဆင္ျခင္ေသာ ဉာဏ္,
(၄) မိမိရရွိထားၿပီးသည့္ အရိယမဂ္က ပယ္ရွားထားၿပီးသည့္ ကိေလသာတို႔ကို
ဆင္ျခင္ေသာ ဉာဏ္,
(၅) မိမိရရွိထားၿပီးသည့္ အရိယမဂ္က မပယ္ရွားရေသးသည့္ ကိေလသာတို႔ကို
ဆင္ျခင္ေသာ ဉာဏ္ ---
ဤသို႔လွ်င္ ပစၥဝကၡဏာဉာဏ္ ငါးမ်ိဳးရွိေပသည္။

(သတၱသညာသုတၱန္)
Sattasanna Sutta
ဖားေအာက္ေတာရဆရာေတာ္

Credit to Buddhavasa Tiloka

[Unicode]
ဝိပဿနာဉာဏ်စဉ် (၁၆) ပါး

၁။ နာမရူပပရိစ္ဆေဒဉာဏ် = နာမ်ရုပ်တို့ကို ပရမတ်သို့ ဆိုက်အောင် ပိုင်းပိုင်းခြား
ခြားသိသော ဉာဏ်,

၂။ ပစ္စယပရိဂ္ဂဟဉာဏ် = ကာလသုံးပါးလုံး၌ ရုပ်နာမ်တို့၏ အကြောင်းတရားတို့
ကို သိမ်းဆည်းတတ်သော ဉာဏ် (ကာလသုံးပါးလုံး၌ ကြောင်းကျိုးဆက်နွှယ်မှု
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်သဘောတရားတို့ကို တစ်နည်း အကြောင်းတရားနှင့် အကျိုးတရား
တို့ကို ပိုင်းခြားယူတတ်သော ထိုးထွင်းသိမြင်သော ဉာဏ်),

၃။ သမ္မသနဉာဏ် = အကြောင်းတရားနှင့်တကွသော ရုပ်နာမ်တို့၏ အနိစ္စ-ဒုက္ခ-
အနတ္တအခြင်းအရာတို့ကို ရှုပွားသုံးသပ်တတ်သော ဉာဏ်,

၄။ ဥဒယဗ္ဗယဉာဏ် = အဝိဇ္ဇာ တဏှာ ဥပါဒါန် သင်္ခါရ ကံ - စသောအကြောင်း သမုဒယ သစ္စာတရားများ ထင်ရှားဖြစ်ခြင်းကြောင့် အကျိုးဒုက္ခသစ္စာတရားများ
ထင်ရှားဖြစ်ပုံ, အဝိဇ္ဇာ တဏှာ ဥပါဒါန် သင်္ခါရ ကံ-စသော အကြောင်းသမုဒယ
သစ္စာတရားများ ချုပ်ငြိမ်းခြင်းကြောင့် အကျိုးဒုက္ခသစ္စာတရားများ ချုပ်ငြိမ်းပုံတို့
ကို ထိုးထွင်းသိတတ်သော ပစ္စယတော ဥဒယဗ္ဗယဒဿနဉာဏ်, အကြောင်း
သမုဒယသစ္စာတရားများနှင့် အကျိုးဒုက္ခသစ္စာတရားတို့၏ ဖြစ်မှုပျက်မှု = အနိစ္စ
-ဒုက္ခ-အနတ္တအခြင်းအရာတို့ကို ခဏပစ္စုပ္ပန်သို့ ဆိုက်ရောက်အောင် ထိုးထွင်းသိ
သော ခဏတော ဥဒယဗ္ဗယဒဿနဉာဏ်,

၅။ ဘင်္ဂဉာဏ် = ယင်းဒုက္ခသစ္စာ သမုဒယသစ္စာ အမည်ရကြသည့် သင်္ခါရတရား
တို့၏ အပျက်သက်သက်ကို အာရုံယူကာ ယင်းတို့၏ အနိစ္စ-ဒုက္ခ-အနတ္တအခြင်း
အရာတို့ကိုလည်းကောင်း, ယင်း သင်္ခါရတရားတို့၏ အနိစ္စ-ဒုက္ခ-အနတ္တအခြင်း
အရာတို့ကို ထိုးထွင်းသိနေသော ဝိပဿနာဉာဏ်၏ (= ဝိပဿနာဇောဝီထိ နာမ်
တရားစု၏) အပျက်သက်သက်ကို အာရုံယူကာ ယင်းတို့၏ အနိစ္စ-ဒုက္ခ-အနတ္တ
အခြင်းအရာတို့ကိုလည်းကောင်း သိသော ဉာဏ်,

၆။ ဘယဉာဏ် = ယင်းသင်္ခါရတရားတို့၏ ကုန်ကုန်ပျက်ပျက် ပြိုပြိုချုပ်ချုပ်နေ
သည့် သဘာဝကို အာရုံယူကာ လက္ခဏာယာဉ်သုံးတန်သို့ တင်ကာဆက်လက်
ရှုပွားသုံးသပ်လိုက်သောအခါ ယင်း သင်္ခါရတရားတို့၏ ကုန်ကုန်ပျက်ပျက် ပြိုပြို
ချုပ်ချုပ်နေသည့် အနိစ္စ-ဒုက္ခ-အနတ္တအခြင်း အရာတို့ကို ထိုးထွင်းသိမြင်နေသဖြင့်
ယင်းသင်္ခါရတရားတို့ကို ကြောက်မက်ဖွယ် ဘေးဆိုးကြီးများအဖြစ် သိမြင်သော ဉာဏ်,

၇။ အာဒီနဝဉာဏ် = ယင်းသင်္ခါရတရားတို့ကို ကြောက်လန့်ဖွယ် ဘေးဆိုးကြီး
များအဖြစ် ရှုမြင်ဖန်များလာသောအခါ ယင်းသင်္ခါရတရားတို့၏ အနိစ္စပြစ်ချက်
ကြီးများ, ဒုက္ခပြစ်ချက်ကြီးများ, အနတ္တပြစ်ချက်ကြီးများ, မီးကျီးတွင်းနှင့် ပမာတူ
သည့် ပြစ်ချက်ကြီးများစသည့် ပြစ်ချက်အမျိုးမျိုးတို့ကို သိမြင်သော ဉာဏ်,

၈။ နိဗ္ဗိဒါဉာဏ် = ယင်းသင်္ခါရတရားတို့၏ အပြစ်အာဒီနဝတို့ကို ရှုမြင်ဖန်များလာ
သောအခါ ယင်းသင်္ခါရတရားတို့အပေါ်၌ ငြီးငွေ့သော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်
ပေါ်လာသော ဉာဏ်, (ဤဉာဏ်ကိုပင် သတ္တသညာသုတ္တန်စသည်တို့၌ သဗ္ဗ
လောကေ အနဘိရတသညာ = တစ်လောကလုံး၌ မပျော်မွေ့သော အခြင်းအ
ရာအားဖြင့် ဖြစ်သော ဉာဏ်ဟုဟောကြားထားတော်မူသည်။)

၉။ မုဉ္စိတုကမျတာဉာဏ် = နိဗ္ဗိဒါဉာဏ်ဖြင့် သင်္ခါရတရားတို့အပေါ်၌ ငြီးငွေ့လာ
သောအခါ ထိုသင်္ခါရတရားတို့မှ လွတ်မြောက်လိုသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်
သော ဉာဏ်,

၁၀။ ပဋိသင်္ခါဉာဏ် = အလုံးစုံသော ဘုံဘဝတို့၌ ပြိုပြိုပျက်ပျက်နေကြသည့်
သင်္ခါရတရားတို့မှ လွတ်မြောက်လိုသဖြင့် ယင်း သင်္ခါရတရားတို့၏ ပြိုပြိုပျက်
ပျက်နေသည့် သဘာဝကိုပင် အာရုံယူကာ လက္ခဏာယာဉ်သုံးတန်သို့ တင်
ကာ ထပ်မံ၍ ဝိပဿနာရှုနေသော ဉာဏ်, (ဘာဝနာလေးဆယ် ခေါ် တော
လေးဆယ် ရှုကွက်ကို တစ်ဖန်ထပ်၍ ရှုသောဉာဏ်)

၁၁။ သင်္ခါရုပေက္ခာဉာဏ် = ယင်းသင်္ခါရတရားတို့၏ အပျက်ကိုပင် အာရုံယူကာ
လက္ခဏာယာဉ် အမျိုးမျိုးတင်ကာ ရှုဖန်များလာသောအခါ ယင်းသင်္ခါရတရား
တို့အပေါ်၌ ကြောင့်ကြမှု တောင့်တမှု မရှိတော့ဘဲ စိတ်ကို အလယ်အလတ်သ
ဘော၌ အညီအမျှ ထားနိုင်သော လျစ်လျူရှုနိုင်သောဉာဏ်,

၁၂။ အနုလောမဉာဏ် = ရှေးရှေး ဝိပဿနာဉာဏ်နှင့် အရိယမဂ်ဉာဏ်တို့ကို
လျော်အောင် ပြုလုပ်ပေးသော ဉာဏ်, (ဤအရာ၌ မဂ္ဂဝီထိ စိတ်အစဉ်ကိုသိသင့်
ပေသည်။ သို့မှသာလျှင် ပို၍ တိတိကျကျ နားလည်သဘောပေါက်မည်ဖြစ်သည်။
သင်္ခါရုပေက္ခာဉာဏ်ဖြင့် သင်္ခါရတရားတို့ကို လက္ခဏာယာဉ် အမျိုးမျိုးတင်ကာ ရှု
ဖန်များလာသောအခါ အနိစ္စလကဏာ, ဒုက္ခလက္ခဏာ, အနတ္တလက္ခဏာ သုံးမျိုး
တို့တွင် ပို၍ရှုကောင်းရာ လက္ခဏာယာဉ်တစ်ခုကို ဦးစားပေးရှုလိုက်သောအခါ
အရိယမဂ်ဉာဏ်သို့ ဆိုက်ရောက်လုလု အချိန်တွင် မဂ္ဂဝီထိစိတ်အစဉ်သည် ဤသို့
ဖြစ်ပေါ်လာ၏ --- ဘဝင်, မနောဒွါရာဝဇ္ဇန်း, ပရိကံ, ဥပစာ, အနုလုံ, ဂေါတြဘု,
မဂ်, ဖိုလ်, ဖိုလ် ... ဟု ဖြစ်ပေါ်လာ၏။ ထိုတွင် အရိယမဂ်ဉာဏ်နှင့် ဆက်စပ်နေ
သော အထွတ်အထိပ်သို့ ရောက်သွားသော အနုလောမဉာဏ်သို့တိုင်အောင်သော
ယင်းသင်္ခါရုပေက္ခာဉာဏ်ကိုပင် ဝုဋ္ဌာနဂါမိနိ ဝိပဿနာဟု ခေါ်ဆိုပေသည်။)

၁၃။ ဂေါတြဘုဉာဏ် = မဂ္ဂဝီထိစိတ်အစဉ်တွင် ပါဝင်သော ပုထုဇဉ်အနွယ်ကို
ဖြတ်တောက်ကာ အရိယာအနွယ်သို့ ရောက်အောင် ဆက်သွယ်ပေးသော
ဉာဏ်, (ကာမာဝစရ မဟာကုသိုလ် ဉာဏသမ္ပယုတ် ဝိပဿနာဇောစိတ်ဖြစ်
သည်။ ဤဉာဏ်သည် လောကုတ္တရာနိရောဓသစ္စာဖြစ်သည့် အသင်္ခတနိဗ္ဗာန်
ကို ပထမဦးဆုံး အာရုံပြုသော စိတ်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ကိလေသာကို ပယ်
ရှားနိုင်သည့် စွမ်းအားမရှိခြင်းကြောင့် နိဗ္ဗာန်ကို အာရုံပြုနိုင်သော်လည်း အရိယ
မဂ်ဟူသော အမည်ကို မရရှိပေ။)

၁၄။ မဂ်ဉာဏ် = ကိလေသာတို့ကို အကြွင်းမဲ့ ပယ်သတ်လျက် အသင်္ခတဓာတ်
နိဗ္ဗာန်ကို ထိုးထွင်းသိသော လောကုတ္တရာ မဂ်စိတ်နှင့် ယှဉ်သောဉာဏ် = လော
ကုတ္တရာသမ္မာဒိဋ္ဌိ,

၁၅။ ဖိုလ်ဉာဏ် = အရိယမဂ်က ပယ်ရှားထားပြီးသော ကိလေသာတို့ကို ငြိမ်းသ
ထက် ငြိမ်းအောင် ထပ်ငြှိမ်းလျက် အသင်္ခတဓာတ် နိဗ္ဗာန်တရားတော်မြတ်ကိုပင်
ဆက်လက်သိသော လောကုတ္တရာဖိုလ်စိတ်နှင့်ယှဉ်သော ဉာဏ်,

၁၆။ ပစ္စဝက္ခဏာဉာဏ် =
(၁) အရိယမဂ်ဖိုလ်တို့က ထိုးထွင်းသိထားသော နိဗ္ဗာန်ကိုပင် ဆင်ခြင်သော
ဉာဏ်,
(၂) မိမိရရှိထားပြီးသည့် အရိယမဂ်ကို ဆင်ခြင်သော ဉာဏ်,
(၃) မိမိရရှိထားပြီးသည့် အရိယဖိုလ်ကို ဆင်ခြင်သော ဉာဏ်,
(၄) မိမိရရှိထားပြီးသည့် အရိယမဂ်က ပယ်ရှားထားပြီးသည့် ကိလေသာတို့ကို
ဆင်ခြင်သော ဉာဏ်,
(၅) မိမိရရှိထားပြီးသည့် အရိယမဂ်က မပယ်ရှားရသေးသည့် ကိလေသာတို့ကို
ဆင်ခြင်သော ဉာဏ် ---
ဤသို့လျှင် ပစ္စဝက္ခဏာဉာဏ် ငါးမျိုးရှိပေသည်။

(သတ္တသညာသုတ္တန်)
Sattasanna Sutta
ဖားအောက်တောရဆရာတော်

Credit to Buddhavasa Tiloka