သစၥဥာဏ္၊ ကိစၥဥာဏ္၊ ကတဥာဏ္ (သစ္စဉာဏ်၊ ကိစ္စဉာဏ်၊ ကတဉာဏ်)

[Zawgyi]

သစၥဥာဏ္၊ ကိစၥဥာဏ္၊ ကတဥာဏ္၊

ခႏၶာမွာ နာတယ္ က်င္တယ္ ေအာင့္တယ္ ပူတယ္ ေအးတယ္ ဆိုတာခံစားရေတာ့
ဆင္းရဲလား ခ်မ္းသာလားေမးရင္ ဆင္းရဲပါတယ္ ဆင္းရဲတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္
ဒုကၡ လို ့ေျပာတာ။ အမွန္တကယ္ ဟုတ္လို ့မို ့လဲ သစၥာလို ့ေျပာတာ။
ဒါေၾကာင့္နာတယ္ က်င္တယ္ ေအာင့္တယ္ ပူတယ္ ေအးတယ္
ဆိုတာေတြျဖစ္လာတိုင္း ဒုကၡ သစၥာ ပါလားလို ့ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်နိုင္ရမယ္။

ဒီလိုဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်နိုင္တာဟာ သူေတာ္ေကာင္းေတြရဲ႕အသိပဲ ျဖစ္တယ္။
နာတာကို နာတယ္လို ့သိျပီး ငါနာတယ္ ငါက်င္တယ္ ငါေအးတယ္လို ့
ယူရင္ ေတြးရင္ ဒိ႒ိျဖစ္ပါတယ္။ခႏၶာမွာျဖစ္ေပၚလာတာေတြကို ဆင္းရဲမွန္း
အမွန္အတိုင္းသိျပီး ဒါဟာ ဒုကၡသစၥာ ပါလားလို ့သိျခင္းသည္ သူေတာ္
ေကာင္းတို ့ရဲ႕ သိျခင္းျဖစ္ျပီး သစၥာ ကိုသိျခင္းျဖစ္တယ္။ ဒုကၡသစၥာ
ဆိုတာ သိရမယ့္ တရားပဲျဖစ္တယ္။ ဒုကၡသစၥာကိုဒုကၡသစၥာမွန္းသိေတာ့
သစၥ ဥာဏ္ ကိုရတယ္။ ငါနာတယ္ ငါက်င္တယ္ ငါေအာင့္တယ္
ငါေအးတယ္ ငါပူတယ္လို ့ မေတြးနဲ့ မယူနဲ့ မဆံုးျဖတ္ပါနဲ႕။
ဆင္းရဲ႕တဲ့သေဘာေလးေတြပဲ ျဖစ္လို ့ဒုကၡသစၥာလို ့ ဆံုးျဖတ္ပါ။

ဒီလို ခႏၶာၾကီးက ပူလိုက္ေအးလိုက္ နာလိုက္က်င္လိုက္ လွူုပ္လိုက္ျငိမ္လိုက္
ျဖစ္ေန တာဟာ ရုပ္ရဲ႕ ေဖါက္ျပန္ျခင္း သေဘာေလးပါပဲ။ ရုပ္ဆိုတာ ေဖါက္ျပန္ျခင္း
သေဘာေလးေတြပဲ ရွိတယ္။ မနာခ်င္ပဲ နာရတယ္ မက်င္ခ်င္ပဲ က်င္ရတယ္
မေအးခ်င္လည္း ေအးရတယ္ မပူခ်င္လည္းပူရတယ္ အဲ့ဒီလို ကို္ယ္မျဖစ္ခ်င္ပဲ
ျဖစ္ေနတာကိုက ခႏၶာ က ႏွိပ္စက္တာပဲ။ ခႏၶာက ႏွိပ္စက္တာကိုႏွိပ္စက္တယ္လို ့
ျမင္ပါ။ ပူလာရင္ ႏွိပ္စက္ျပန္ျပီ။ ေအးလာရင္ ႏွိပ္စက္ျပန္ျပီ။ နာလာရင္ ႏွိပ္စက္ျပန္ျပီ။ ခႏၶာ က ႏွိပ္စက္တတ္တဲ့ သေဘာေလးရွိလို ့ ႏွိပ္စက္တာ။ မႏွိပ္စက္နဲ့လို ့ ေျပာလို ့မရဘူး။ တားလို ့မရဘူး။ ခႏၶာရဲ႕ သေဘာကိုက ႏွိပ္စက္တဲ့ သေဘာပဲ ရွိတယ္။ အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္
တိုင္း ဒီခႏၶာၾကီးက ႏွိပ္စက္ေနတယ္ဆိုတာ သူ ့ကိစၥ သူလုပ္တာ။ သူ ့ကိစၥ သူလုပ္
တိုင္း ကိုယ္ က ဥာဏ္နဲ ့ေစာင့္ၾကည့္ျပီး ႏွိပ္စက္ျပန္ျပီးလို ့ဒီလိုဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ေပး
ရမယ္။ငါနာတယ္ ငါက်င္တယ္ ငါဆာတယ္ ငါအိပ္ခ်င္တယ္လို ့ ဒီလို မဆံုးျဖတ္နဲ ့။
ခႏၶာ ရဲ႕ သေဘာေလးအတိုင္း ႏွိပ္စက္ျပန္ျပီ။ ႏွိပ္စက္ျပန္ျပီ လို ့ ဒီလိုဆံုးျဖတ္ေပးပါ။
ခႏၶာ က သူ ့ကိစၥ သူလုပ္တာကို ဥာဏ္နဲ ့သိျပီး ဆံုးျဖတ္ေပးတဲ့အတြက္
ကိစၥ ဥာဏ္ကိုရပါတယ္။ ဘာမွန္း ညာမွန္းမသိပဲ ႏွိပ္စက္ျပန္ျပီလို ့ေတာ့
မဆံုးျဖတ္နဲ ့ေပါ့။ ပူရင္ ပူတာေလးသိျပီး ႏွိပ္စက္ျပန္ျပီ လို ့ ဆံုးျဖတ္။
ေအးရင္ ေအးတာေလးသိျပီး ႏွိပ္စက္ျပန္ျပီလို ့ဆံုးျဖတ္။ နာရင္ နာတာေလးသိျပီး
ႏွိပ္စက္ျပန္ျပီလို ့ ဆံုးျဖတ္။ ဒီလိုေလး ခႏၶာ ရဲ႕ အျဖစ္ကို ဥာဏ္နဲ့ ျမင္ေအာင္ၾကည့္ျပီး
ေသေသခ်ာခ်ာ မွန္မွန္ကန္ကန္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ေပးရမွာျဖစ္တယ္။ ဒါမွ ကိစၥဥာဏ္ ကိုရမွာ။

အဲ့ဒီလို ခႏၶာ မွာ ျဖစ္ေပၚလာသမွ်ေတြက ဆင္းရဲမွန္းသိရင္
ခႏၶာ က ႏွိပ္စက္တယ္ဆိုတာကို ဥာဏ္နဲ ့ ဆင္ျခင္းျပီး အျမဲမျပတ္
ရွ ူမွတ္မွ ူမ်ားလာရင္ ဒီႏွိပ္စက္တတ္တဲ ့ ဆင္းရဲတဲ့ ခႏၶာကို ျငီးေငြ ့
စိတ္ကုန္လာတာပဲ။ ဥာဏ္ထဲမွာ ျငီးေငြ ့စိတ္ကုန္ တဲ ့ အသိဥာဏ္
ျဖစ္လာျခင္းဟာ ကတဥာဏ္ျဖစ္ပါတယ္။ ျငီးေငြ ့စရာၾကီးပါလား။
ဒီခႏၶာၾကီးဟာ ရြံမုန္းစရာၾကီးပါလား။ ဒီခႏၶာ ဟာ ေကာင္းတာ တခုမွ
မရွိပါလားလို ့ ဥာဏ္ထဲမွာ ပိုင္းျခားထင္ထင္ျဖစ္လာျခင္းဟာ ကတဥာဏ္ ကို
ရျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ခႏၶာမွာေပၚလာတဲ့ဓမၼေလးေတြရဲ႕ ဆင္းရဲျခင္းကိုသိျပီး ဒုကၡသစၥာပါလားလို ့
ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်နိုင္ရင္ ငါေကာင္သူေကာင္ အျမင္ေတြ၀င္မလာေတာ့ပဲ ဒိ႒ိစင္
သြားတယ္။သစၥဥာဏ္ကိုရတယ္။ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်နိုင္ျခင္းက သိတ္ကိုအေရးၾကီး
တာပါ။ ဒုကၡသစၥာပါလား ဆင္းရဲပါလားလို ့ ဒီလိုအမွန္ကိုျမင္တဲ့အတြက္
ဒိ႒ိလည္းစင္တယ္ သစၥဥာဏ္ကိုလည္းရတယ္။ဘယ္ေလာက္ဟန္က်လိုက္သလဲ။

ေနာက္တစ္္ဆင့္ ခႏၶာမွာေပၚလာတဲ့ဓမၼေလးကို ႏွိပ္စက္ျပန္ျပီလို ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်နိုင္
ျခင္းက မဂၢသစၥာ မွန္ကန္တဲ့အျမင္အယူဆံုးျဖတ္ခ်က္။ခႏၶာက သူ ့ကိစၥ သူလုပ္တာကို အမွန္အတိုင္းသိတဲ့အတြက္ ကိစၥဥာဏ္။ စဥ္ဆက္မျပတ္ ခႏၶာက သူ ့ကိစၥသူလုပ္တာကို
ဥာဏ္နဲ့ပိုင္းျခားျပီး အမွန္အတိုင္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ် နိုင္ရင္ စက္ဆုပ္စရာ ရြ ံ့မုန္းစရာ
ေကာင္းတဲ့ ဒီခႏၶာကို ပိုင္းျခားထင္ထင္ေတြ ့ျမင္လာပါလိမ့္မယ္။

ဆင္းရဲပါလားလို ့ အမွန္အတိုင္းျမင္သိျခင္းျဖင့္ သစၥဥာဏ္
ႏွိပ္စက္ပါလားလို ့ သူ ့သေဘာကိုသိျခင္းျဖင့္ ကိစၥဥာဏ္
စက္ဆုပ္ရြံ ့မုန္းစရာ ျငီးေငြ ့စက္ပ်က္စရာပါလားလို ့သိျခင္းျဖင့္ ကတဥာဏ္
ဥာဏ္သံုးဥာဏ္ကိုရဖို ့ ဘာမွမခက္ပါဘူး သို ့ေသာ္ သတိကပ္ျပီး
မွန္မွန္ကန္ကန္ဆံုးျဖတ္တတ္ဖို ့ေတာ့လိုပါတယ္။ေပၚလာတာနဲ့ ဒုကၡသစၥာပါလား။
ေဖါက္ျပန္တာနဲ ့ ႏွိပ္စက္ပါလား.။ ဒီလိုေလး သိသိျပီးမွတ္သြားဖို ့ပဲ အေရးၾကီးပါတယ္။
ဒီလိုျမင္ ဒီလိုသိျခင္းဟာ သူေတာ္ေကာင္းတို ့ရဲ႕ သိျခင္း။ အရိယာတို ့ရဲ႕
ဥာဏ္အျမင္ျဖစ္လို ့ နိဗၺာန္ကို အေရာက္ပို ့ေဆာင္ပါလိမ့္မယ္။

-ဓမၼရံသီဆရာေတာ္ ဦးသုနႏၵ (မိုးကုတ္)

Posted by Myoma Myint Kywe ( ၿမိဳ ႔မ ျမင့္ၾကြယ္ )

[Unicode]
သစ္စဉာဏ်၊ ကိစ္စဉာဏ်၊ ကတဉာဏ်၊

ခန္ဓာမှာ နာတယ် ကျင်တယ် အောင့်တယ် ပူတယ် အေးတယ် ဆိုတာခံစားရတော့
ဆင်းရဲလား ချမ်းသာလားမေးရင် ဆင်းရဲပါတယ် ဆင်းရဲတဲ့ အတွက်ကြောင့်
ဒုက္ခ လို့ပြောတာ။ အမှန်တကယ် ဟုတ်လို့မို့လဲ သစ္စာလို့ပြောတာ။
ဒါကြောင့်နာတယ် ကျင်တယ် အောင့်တယ် ပူတယ် အေးတယ်
ဆိုတာတွေဖြစ်လာတိုင်း ဒုက္ခ သစ္စာ ပါလားလို့ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်ရမယ်။

ဒီလိုဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်တာဟာ သူတော်ကောင်းတွေရဲ့အသိပဲ ဖြစ်တယ်။
နာတာကို နာတယ်လို့သိပြီး ငါနာတယ် ငါကျင်တယ် ငါအေးတယ်လို့
ယူရင် တွေးရင် ဒိဋ္ဌိဖြစ်ပါတယ်။ခန္ဓာမှာဖြစ်ပေါ်လာတာတွေကို ဆင်းရဲမှန်း
အမှန်အတိုင်းသိပြီး ဒါဟာ ဒုက္ခသစ္စာ ပါလားလို့သိခြင်းသည် သူတော်
ကောင်းတို့ရဲ့ သိခြင်းဖြစ်ပြီး သစ္စာ ကိုသိခြင်းဖြစ်တယ်။ ဒုက္ခသစ္စာ
ဆိုတာ သိရမယ့် တရားပဲဖြစ်တယ်။ ဒုက္ခသစ္စာကိုဒုက္ခသစ္စာမှန်းသိတော့
သစ္စ ဉာဏ် ကိုရတယ်။ ငါနာတယ် ငါကျင်တယ် ငါအောင့်တယ်
ငါအေးတယ် ငါပူတယ်လို့ မတွေးနဲ့ မယူနဲ့ မဆုံးဖြတ်ပါနဲ့။
ဆင်းရဲ့တဲ့သဘောလေးတွေပဲ ဖြစ်လို့ဒုက္ခသစ္စာလို့ ဆုံးဖြတ်ပါ။

ဒီလို ခန္ဓာကြီးက ပူလိုက်အေးလိုက် နာလိုက်ကျင်လိုက် လှူုပ်လိုက်ငြိမ်လိုက်
ဖြစ်နေ တာဟာ ရုပ်ရဲ့ ဖေါက်ပြန်ခြင်း သဘောလေးပါပဲ။ ရုပ်ဆိုတာ ဖေါက်ပြန်ခြင်း
သဘောလေးတွေပဲ ရှိတယ်။ မနာချင်ပဲ နာရတယ် မကျင်ချင်ပဲ ကျင်ရတယ်
မအေးချင်လည်း အေးရတယ် မပူချင်လည်းပူရတယ် အဲ့ဒီလို ကိုယ်မဖြစ်ချင်ပဲ
ဖြစ်နေတာကိုက ခန္ဓာ က နှိပ်စက်တာပဲ။ ခန္ဓာက နှိပ်စက်တာကိုနှိပ်စက်တယ်လို့
မြင်ပါ။ ပူလာရင် နှိပ်စက်ပြန်ပြီ။ အေးလာရင် နှိပ်စက်ပြန်ပြီ။ နာလာရင် နှိပ်စက်ပြန်ပြီ။ ခန္ဓာ က နှိပ်စက်တတ်တဲ့ သဘောလေးရှိလို့ နှိပ်စက်တာ။ မနှိပ်စက်နဲ့လို့ ပြောလို့မရဘူး။ တားလို့မရဘူး။ ခန္ဓာရဲ့ သဘောကိုက နှိပ်စက်တဲ့ သဘောပဲ ရှိတယ်။ အကြောင်းတိုက်ဆိုင်
တိုင်း ဒီခန္ဓာကြီးက နှိပ်စက်နေတယ်ဆိုတာ သူ့ကိစ္စ သူလုပ်တာ။ သူ့ကိစ္စ သူလုပ်
တိုင်း ကိုယ် က ဉာဏ်နဲ့စောင့်ကြည့်ပြီး နှိပ်စက်ပြန်ပြီးလို့ဒီလိုဆုံးဖြတ်ချက်ချပေး
ရမယ်။ငါနာတယ် ငါကျင်တယ် ငါဆာတယ် ငါအိပ်ချင်တယ်လို့ ဒီလို မဆုံးဖြတ်နဲ့။
ခန္ဓာ ရဲ့ သဘောလေးအတိုင်း နှိပ်စက်ပြန်ပြီ။ နှိပ်စက်ပြန်ပြီ လို့ ဒီလိုဆုံးဖြတ်ပေးပါ။
ခန္ဓာ က သူ့ကိစ္စ သူလုပ်တာကို ဉာဏ်နဲ့သိပြီး ဆုံးဖြတ်ပေးတဲ့အတွက်
ကိစ္စ ဉာဏ်ကိုရပါတယ်။ ဘာမှန်း ညာမှန်းမသိပဲ နှိပ်စက်ပြန်ပြီလို့တော့
မဆုံးဖြတ်နဲ့ပေါ့။ ပူရင် ပူတာလေးသိပြီး နှိပ်စက်ပြန်ပြီ လို့ ဆုံးဖြတ်။
အေးရင် အေးတာလေးသိပြီး နှိပ်စက်ပြန်ပြီလို့ဆုံးဖြတ်။ နာရင် နာတာလေးသိပြီး
နှိပ်စက်ပြန်ပြီလို့ ဆုံးဖြတ်။ ဒီလိုလေး ခန္ဓာ ရဲ့ အဖြစ်ကို ဉာဏ်နဲ့ မြင်အောင်ကြည့်ပြီး
သေသေချာချာ မှန်မှန်ကန်ကန် ဆုံးဖြတ်ချက် ချပေးရမှာဖြစ်တယ်။ ဒါမှ ကိစ္စဉာဏ် ကိုရမှာ။

အဲ့ဒီလို ခန္ဓာ မှာ ဖြစ်ပေါ်လာသမျှတွေက ဆင်းရဲမှန်းသိရင်
ခန္ဓာ က နှိပ်စက်တယ်ဆိုတာကို ဉာဏ်နဲ့ ဆင်ခြင်းပြီး အမြဲမပြတ်
ရှ ူမှတ်မှ ူများလာရင် ဒီနှိပ်စက်တတ်တဲ့ ဆင်းရဲတဲ့ ခန္ဓာကို ငြီးငွေ့
စိတ်ကုန်လာတာပဲ။ ဉာဏ်ထဲမှာ ငြီးငွေ့စိတ်ကုန် တဲ့ အသိဉာဏ်
ဖြစ်လာခြင်းဟာ ကတဉာဏ်ဖြစ်ပါတယ်။ ငြီးငွေ့စရာကြီးပါလား။
ဒီခန္ဓာကြီးဟာ ရွံမုန်းစရာကြီးပါလား။ ဒီခန္ဓာ ဟာ ကောင်းတာ တခုမှ
မရှိပါလားလို့ ဉာဏ်ထဲမှာ ပိုင်းခြားထင်ထင်ဖြစ်လာခြင်းဟာ ကတဉာဏ် ကို
ရခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ခန္ဓာမှာပေါ်လာတဲ့ဓမ္မလေးတွေရဲ့ ဆင်းရဲခြင်းကိုသိပြီး ဒုက္ခသစ္စာပါလားလို့
ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်ရင် ငါကောင်သူကောင် အမြင်တွေဝင်မလာတော့ပဲ ဒိဋ္ဌိစင်
သွားတယ်။သစ္စဉာဏ်ကိုရတယ်။ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်ခြင်းက သိတ်ကိုအရေးကြီး
တာပါ။ ဒုက္ခသစ္စာပါလား ဆင်းရဲပါလားလို့ ဒီလိုအမှန်ကိုမြင်တဲ့အတွက်
ဒိဋ္ဌိလည်းစင်တယ် သစ္စဉာဏ်ကိုလည်းရတယ်။ဘယ်လောက်ဟန်ကျလိုက်သလဲ။

နောက်တစ်ဆင့် ခန္ဓာမှာပေါ်လာတဲ့ဓမ္မလေးကို နှိပ်စက်ပြန်ပြီလို့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်
ခြင်းက မဂ္ဂသစ္စာ မှန်ကန်တဲ့အမြင်အယူဆုံးဖြတ်ချက်။ခန္ဓာက သူ့ကိစ္စ သူလုပ်တာကို အမှန်အတိုင်းသိတဲ့အတွက် ကိစ္စဉာဏ်။ စဉ်ဆက်မပြတ် ခန္ဓာက သူ့ကိစ္စသူလုပ်တာကို
ဉာဏ်နဲ့ပိုင်းခြားပြီး အမှန်အတိုင်း ဆုံးဖြတ်ချက်ချ နိုင်ရင် စက်ဆုပ်စရာ ရွ ံ့မုန်းစရာ
ကောင်းတဲ့ ဒီခန္ဓာကို ပိုင်းခြားထင်ထင်တွေ့မြင်လာပါလိမ့်မယ်။

ဆင်းရဲပါလားလို့ အမှန်အတိုင်းမြင်သိခြင်းဖြင့် သစ္စဉာဏ်
နှိပ်စက်ပါလားလို့ သူ့သဘောကိုသိခြင်းဖြင့် ကိစ္စဉာဏ်
စက်ဆုပ်ရွံ့မုန်းစရာ ငြီးငွေ့စက်ပျက်စရာပါလားလို့သိခြင်းဖြင့် ကတဉာဏ်
ဉာဏ်သုံးဉာဏ်ကိုရဖို့ ဘာမှမခက်ပါဘူး သို့သော် သတိကပ်ပြီး
မှန်မှန်ကန်ကန်ဆုံးဖြတ်တတ်ဖို့တော့လိုပါတယ်။ပေါ်လာတာနဲ့ ဒုက္ခသစ္စာပါလား။
ဖေါက်ပြန်တာနဲ့ နှိပ်စက်ပါလား.။ ဒီလိုလေး သိသိပြီးမှတ်သွားဖို့ပဲ အရေးကြီးပါတယ်။
ဒီလိုမြင် ဒီလိုသိခြင်းဟာ သူတော်ကောင်းတို့ရဲ့ သိခြင်း။ အရိယာတို့ရဲ့
ဉာဏ်အမြင်ဖြစ်လို့ နိဗ္ဗာန်ကို အရောက်ပို့ဆောင်ပါလိမ့်မယ်။

-ဓမ္မရံသီဆရာတော် ဦးသုနန္ဒ (မိုးကုတ်)

Posted by Myoma Myint Kywe ( မြို့မ မြင့်ကြွယ် )